Herculeshof: nieuwe stap van Envida naar woonzorgzones
Wonen op een plek waar je je thuis voelt, veilig en vertrouwd. En waar, als dat nodig is, zorg kan worden geboden. Dat is wat veel ouder wordende mensen graag willen. Het is ook precies wat Envida nastreeft in zogeheten woonzorgzones, daarin gesteund door de woningcorporaties in Maastricht en het Heuvelland. Een mooi nieuw voorbeeld vormt de inrichting van de woonzorgzone Daalhof-Herculeshof in samenwerking met Woonpunt.
Bestuurders Roger Ruijters (Envida) en Wim Hazeu (Woonpunt) maken graag tijd vrij om uit te leggen hoe zij de toekomst zien als het om wonen en zorg gaat. Roger Ruijters: “Je ziet een vacuüm tussen thuis en verpleeghuis: als de traditionele methoden (thuiszorg, mantelzorg) zijn uitgeput, is het verpleeghuis nog het enige alternatief. Dat willen mensen liever niet, ze willen ergens wonen waar ze zich vertrouwd en veilig voelen en anderen kunnen ontmoeten. Wat ze vaak ook niet willen, is zich zorgen maken over alles wat een groot huis nog met zich meebrengt. Als je dan gaat kijken naar wat er in wijken beschikbaar is, biedt dat kansen. Samen met woningcorporaties onderzoeken we welke plekken we geschikt kunnen maken als woonzorgzone.”
Woonzorgzones
Woonzorgzones zijn gebieden voor ouderen waar, indien nodig, binnen tien minuten een zorgmedewerker op de stoep staat. Dat maakt het mogelijk dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Wel de veiligheid en zekerheid van zorg, maar geen verpleeghuis. “Op die manier kun je de gang naar het verpleeghuis vertragen of voorkomen”, zegt Roger Ruijters. In woonzorgzones wonen vitale en minder vitale ouderen door elkaar; niet iedereen heeft (al) zorg nodig. Voor wie dat wel het geval is, zijn de uiteenlopende vormen van zorg en dienstverlening in een woonzorgzone bijeengebracht. Zo kan de zorg veel efficiënter worden ingezet. Envida wil mensen zodoende graag verleiden om op tijd te verhuizen naar een woning in een woonzorgzone. Maar dan moeten die natuurlijk wel voorhanden zijn. De woningcorporaties denken daarin mee met Envida.
Andere formules
“We moeten inderdaad op zoek naar andere formules. Mensen willen de regie houden en van betekenis zijn op de plek waar ze wonen”, zegt Wim Hazeu. “Dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig thuis willen wonen, raakt ook aan de opgaven van de woningcorporaties. Wij worden vanuit een klassiek idee nog regelmatig gezien als een woningbouwcorporatie, met de nadruk op ‘bouw’. Bouwen is weliswaar onze eerste opgave, we moeten ervoor zorgen dat mensen een dak boven hun hoofd hebben. Maar er is meer dan dat. Het is belangrijk om ons aanbod goed te laten aansluiten bij wat mensen willen. Woonpunt zit bovendien in meerdere wijken waar meer nodig is dan alleen de sleutel overhandigen aan nieuwe bewoners. Vaak hebben mensen zorgbehoeften of hebben ze ondersteuning nodig. Daar willen wij graag een steentje aan bijdragen; er werken bij ons veel mensen die zich op deze ‘zachte’ kant richten.”
Mensen voordragen
Roger Ruijters is blij met de samenwerking met woningcorporaties, die hij naast huisartsen en het ziekenhuis, de belangrijkste partners noemt. “We weten elkaar steeds beter te vinden, ook op die zachte kant. En hebben met elkaar een mooie beweging in gang gezet. Zo mogen wij mensen voordragen voor een woning als we denken dat zij op die manier langer zelfstandig kunnen wonen. Zodat die gewenste mix ontstaat van vitale en minder vitale ouderen op plekken waar we de wederkerigheid kunnen stimuleren. En waar we als zorg faciliterend en ondersteunend zijn, maar de cliënt zelf de regie nog in handen heeft.”
In beweging blijven
Dat lukt al heel goed in Residentie Gerlachus in Maastricht, waar zo’n mix van 130 vitale en minder vitale ouderen woont. En waar het aantal activiteiten op initiatief van de bewoners snel is toegenomen. Dat is ook goed, zegt Roger Ruijters. “Dit is een heel mooi alternatief voor het vroegere verzorgingshuis, waarin je als bewoner weinig zelf hoefde te doen. Terwijl het zo belangrijk is om juist in die laatste levensfase in beweging te blijven, letterlijk en figuurlijk. Dat kan samen de krant lezen zijn, of de schilder die een schilderclubje start, of mensen die een wandelgroep vormen. Vanuit dat community gevoel ontstaan hele andere activiteiten, dan wanneer die voor mensen georganiseerd worden. Bewoners én de buurt moeten veel meer in de lead zijn.”
Herculeshof
Dat is ook het streven in Herculeshof in de Maastrichtse wijk Daalhof. Dit complex bouwen Woonpunt en Envida samen om tot een woonzorgcomplex als onderdeel van een toekomstige woonzorgzone. Het complex biedt straks plaats aan minimaal 72 mensen; een deel van hen woont hier overigens al en in de omgeving van het complex wonen eveneens veel ouderen. In 2024 wordt de verbouwing afgerond. Woonpunt verhuurt de appartementen; Envida draagt de kandidaten voor.
Herculeshof gaat fungeren als een uitvalsbasis voor de thuiszorg van Envida. ‘We zetten in op welzijn en vitaal ouder worden’, vertelt Roger Ruijters. ‘We willen eenzaamheid tegengaan en gezonde voeding en beweging stimuleren. Om die reden komen er bijvoorbeeld een ontmoetingsruimte voor bewoners en een wijkpoli, waarmee we cliënten van de thuiszorg willen stimuleren om naar ons toe te bewegen in plaats van andersom. Ook intensiveren we de samenwerking met de huisarts, fysiotherapie en Wijkleerbedrijf Daalhof, die onder hetzelfde dak huizen.'
Wat hij en Wim Hazeu verder vooral hopen, is dat binnen de toekomstige woonzorgzones een cultuur ontstaat waarin mensen naar elkaar omzien. “Ja”, besluit Wim Hazeu, “dat is belangrijk, dat we nieuwe coalities smeden en ons afvragen wat we voor elkaar kunnen betekenen.”
Tekst Karin Burhenne
Foto MCM Media