Als bewoners wel of meer zorg nodig hebben, komt de regieverpleegkundige van Envida langs om de indicatie te stellen. Daarbij kijkt de regieverpleegkundige ook wat iemand zelf nog kan of weer kan aanleren voordat professionele zorg wordt ingezet. Een zorgteam van dertig zorg- en welzijnsmedewerkers is 24 uur per dag aanwezig in het gebouw en verleent alle zorg. Er zijn geen medewerkers die er alleen zijn voor de cliënten die in de Wet langdurige zorg (Wlz)-zorg zitten of die er alleen zijn voor cliënten die zorg krijgen vanuit de Zorgverzekeringswet. “Dat leek ons zo raar”, zegt manager verpleegzorg bij Envida Nadja Comans. “Daardoor kwamen we ook al snel op het idee van een hybride team. We wilden vooral niet te lang aan de tekentafel blijven zitten en zochten medewerkers van het type Pippi Langkous; ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk wel dat ik het kan.
Financiering vanuit drie wetten
Dat is de voorkant en die is volgens Envida prima te organiseren. De achterkant gaat daarentegen niet vanzelf. Bij Envida komt de financiering binnen vanuit drie verschillende wetten: de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg. Doordat in Nederland de zorg is ingericht op financieringsstromen in plaats van op de ondersteuningsbehoefte loopt Envida regelmatig tegen knelpunten aan. Zo mag de medicatiedispenser niet vanuit de wijkverpleging mee naar de verpleegzorg. Leveranciers werken niet altijd samen. Comans: “Dat is geen onwil, dat wil ik graag benadrukken, maar het is gewoon nog nooit eerder op een andere manier georganiseerd.
Autorisatie personeel
Binnen het administratiesysteem van Envida wordt de wijkzorg in een ander systeem gepland dan de verpleegzorg. Envida heeft de eigen medewerkers daarom veel ruimte gegeven op het gebied van autorisatie zodat de medewerkers hun werk beter kunnen uitvoeren.
Vinkje aan en uit
Een ander voorbeeld: een bewoner van Gerlachus met een VPT wordt na een val opgenomen in het ziekenhuis en heeft herstelzorg nodig. De cliënt krijgt een behandeling door een specialist, waardoor het zorgkantoor een vinkje aanzet bij deze cliënt. Als de cliënt terugkomt in Gerlachus blijkt dat het incontinentiemateriaal niet meer wordt vergoed, want dat vinkje staat nog aan. Het kost medewerkers heel veel tijd en inspanning om uit te zoeken waar het in de administratie misgaat. “Gelukkig hebben we een rechtstreekse lijn met het zorgkantoor en is dat vinkje snel uitgezet. We moeten behoorlijk boksen met de systeemwereld, maar dat demotiveert ons niet. We blijven zoeken naar oplossingen. Wij hebben gezien dat er ook heel veel wel kan.”
Hoge huursegment
Envida zoekt ook naar oplossingen omdat het wooncomplex Gerlachus navolging krijgt voor mensen met een kleine portemonnee, ook in samenwerking met woningbouwverenigingen. Gerlachus is gericht op ouderen in het hoge huursegment, met uitzondering van de twintig Wlzmet verblijf-appartementen die Envida huurt van de projectontwikkelaar. Ook voor sociale huurders wordt het dienstverleningsconcept van Envida – Zeker Thuis – ingevoerd. Het idee dat de rijken zich wel redden, maar dat de zorg voor kwetsbaren in gevaar dreigt te komen door het scheiden van wonen en zorg, herkent Envida dan ook niet binnen de regio Maastricht.
Nu vertaalslag nodig
Volgens Comans is de tijd rijp om te experimenteren en te pionieren met manieren om dat denken in financieringssystemen te stoppen. Zo is Envida ook bezig met een integrale kwaliteitsscan – de voorloper van het generiek kwaliteitskompas – waardoor het niet meer nodig is om de twee verschillende kaders, namelijk het kwaliteitskader verpleeghuiszorg en het kwaliteitskader wijkzorg, te gebruiken. “Er is al veel gepraat over het wat. Gerlachus valt als een puzzelstukje in het grote woonzorgplan (WOZO) van demissionair minister Helder. Nu is het tijd om te praten over de ondersteuning van het hoe. Die vertaalslag moet nu worden gemaakt door politici. De financieringsstromen zouden niet meer leidend moeten zijn.”
Gerlachus is een voormalig bejaardentehuis. Toen het werd gesloten, is het huis gekocht door een projectontwikkelaar. Omdat het een zorgbestemming had, moest het ook opnieuw een zorgbestemming krijgen. Er zitten 130 appartementen in die verhuurd worden aan ouderen. De projectontwikkelaar zocht vervolgens contact met Envida en samen bedachten ze een nieuw, domein-overstijgend concept, waarin Envida zorg en welzijn levert op het snijvlak van wijkverpleging en verpleegzorg.
Naast de 130 seniorenappartementen zijn er tien ‘participatie-studio’s’ voor zorgstudenten die een woon-arbeidsovereenkomst hebben voor twaalf uur met Envida. Ze wonen daar, maar ze maken ook deel uit van het team van zorgverleners. Honderdtien appartementen worden particulier verhuurd en Envida huurt twintig appartementen collectief. Daar wordt verpleegzorg met verblijf verleend. Bij deze appartementen is Envida verantwoordelijk voor het vastgoed en verhuur.
Eigen appartement
De bewoners met een verpleeghuisindicatie wonen weliswaar in dezelfde vleugel, maar niet naast elkaar waardoor de bewoners niet het gevoel hebben dat ze in een verpleeghuis wonen. “De mensen die in Gerlachus wonen en een verpleegzorgindicatie met verblijf hebben, zijn mensen die niet naar een verpleeghuis willen omdat ze behoefte hebben aan individueel wonen”, vertelt Comans, “maar ze kunnen ook niet meer thuis blijven wonen omdat ze 24 uur per dag zorg nodig hebben.” Een voorbeeld is een mevrouw die in een flat zonder lift woonde, in een rolstoel zat en daardoor eigenlijk opgesloten zat in haar huis. Aan de andere kant wilde ze echt niet tussen de “oude mensen” wonen. Nu kan ze weer zelfstandig uit haar woning, maar voelt wel dat ze in de nabijheid van zorg is.
In Gerlachus is een gemeenschappelijke woonkamer en bewoners en Envida organiseren activiteiten, maar iedereen heeft een eigen voordeur en een eigen brievenbus. Comans: “Dit complex is niet voor mensen die de hele dag in de gezamenlijke woonkamer willen zitten met hun medebewoners, maar een groot deel van de dag willen doorbrengen in hun eigen appartement.” Eigen voordeur niet altijd houdbaar Met hulp van familie en medebewoners wordt geprobeerd de verpleegzorg in het verpleeghuis zo lang mogelijk uit te stellen. Hoe lang is volgens Comans moeilijk meetbaar. Sinds de oplevering van het gebouw in 2022 zijn enkele bewoners naar het verpleeghuis gegaan. Comans: “Bij een vergevorderde vorm van dementie is het idee van een eigen voordeur niet altijd meer houdbaar. Toch zou ik zeggen dat het eerder incidenteel dan structureel gebeurt. Ik denk dat mensen het langer volhouden bij ons.”
